Flyfishing metodu Avrupa ve Amerika’da başlayan sanatsal bir balık avlanma yöntemidir. Tatlı sularda ve denizlerde uygulanabilir. Sinek veya böcek görünümlü yapay yemler ile balıkların avlandığı, uygulanması epey zor olmasına rağmen zevkli ve gelişmiş bir avlanma metodudur. Fly avcılığında adeta bir kamçı gibi dairesel hareketler yapılarak yem su üzerine bırakılır. Aynı zamanda akıntıya da bırakılarak avlanma yapılabilir. Kullanılan yemlerin neredeyse hiç ağırlığı olmaması nedeniyle ve ekstra herhangi bir ağırlık da kullanılmadığı için oltaların esnek olmasına son derece dikkat etmek gerekir. Ağırlıksız oltaları uzağa atmak meziyet isteyen bir iştir, dolayısıyla sırf bu yüzden ABD’de ve Avrupa’da fly avcılığı konusunda kurslar tertip edilmektedir.
Çoğu filme konu olan flyfishing yöntemi son yıllarda ülkemizde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Diğer balık yakalama yöntemlerinin hiçbirine benzemez ve karmaşık bir yapısı vardır. Hem alınan malzeme hem de bu malzemeyi kullanabilme açısından komplekstir ve dolayısıyla itina gösterilmesi gereken bir balık yakalama tekniğidir.
Flyfishing (yapay sinek) tekniğiyle balık avcılığı yapmayı düşünenlerin, bu işle uğraşmış veya uğraşan kişilerle ya da internet üzerinden yapay balık hakkında detaylı bilgi veren sitelerden bu işi öğrenmeleri gereklidir. Yapay sinek doğru bir şekilde öğrenilmediği takdirde çok çabuk soğuyup vazgeçebileceğiniz bir balık yakalama tekniği olacaktır. Bunun yanı sıra doğru kaynaklardan doğru bir şekilde öğrenildiğinde azminiz, sabrınız ve mücadelenizle çok zevk alarak kullanacağınız bir avlanma yöntemi olacaktır.
Fly Avında Olta Hareketi Nasıl Olmalı?
Fly avında yemi yapacağınız dairesel hareketlerle hızlandırıp olabildiğince uzağa atmalısınız. Eğer ki bunu yapmakta zorlanıyorsanız yemi akıntıya bırakabilirsiniz, ancak bu verimli olmayacaktır. Çünkü akıntıyla birlikte giden yem ıslanacak ve doğal şeklini yitirecektir, böylece balıkların ilgisini çekmeyecektir. Yemin ıslanmaması, su üzerinde durabilmesi ve şeklinin bozulmaması için özel üretim spreylerden kullanabilirsiniz.
Fly misinaları diğer misinalara göre farklıdır ve bu yüzden hazırlık aşaması son derece önemlidir. Fly avcılığına yeni başlayan pek çok kimse fly misinasına yemi bağlamak konusunda sıkıntılar yaşamaktadır. Fly misinanın bittiği noktaya kılavuz denilen 15 metre uzunluğunda ipek iplikten üretilmiş parça bağlanır ve yem de bu ipe iliştirilir.
Uç noktaya doğru gitgide incelen fly misinaları bulunmaktadır, ancak bunlar zamanla koparlar. O yüzden bu tarz yapılardan uzak durmak yerinde olacaktır. Türkiye’de alabalığın yaşadığı yerler genellikle ağaçla kaplı olduğundan mütevellit fly misinaları ile havada dairesel hareketler yapmak zor olmaktadır. O yüzden böyle yerlerde yemi akıntıya bırakarak avlanmak daha etkili olacaktır.
Göllerde alabalıklar suyun yüzeyine çok yakın olmadıkları ve de özellikle yazın suların ısınmasıyla daha derinlere çekildikleri için ağır fly misinalarıyla yemi derinliklere indirerek avlanmak verimli olabilir. Tabii bu su yüzeyinde yapılan balık avına göre ne kadar zevk verir, orası tartışılır.
6 metrelik kamışların uçlarına fly misinası takılarak, kamışı sadece ileri doğru atıp, yemi hafifçe suya bırakarak da pekala alabalık yakalanabilir. İlkbaharda fly avcılığına başlayarak deneyim elde etmek çok önemlidir. Temel hareketleri pratik yapa yapa öğrenebilir ve meleke kazanabilirsiniz.
Flyfishing (yapay sinek) avlanma yöntemini tercih edenler için, ilk önce doğayı, sonra yakalamak istediği balığın hangi tür yeme (sineğe) geleceğini, olta kamışını kullanma yöntemini ve misinayı nasıl ustaca kullanarak iğnedeki yapay sineği suya sanki gerçek bir sinek konmuş gibi indirebileceklerini öğrenmeleri gerekmektedir. Yapay sinek avı tekniğinden maksat genellikle su üstlerinde beslenen balıkların yedikleri sinekleri (böcekleri) belirleyip o sineklerin gerçeğine tıpatıp benzer kopyalarını yaparak bu gerçeğinden ayırt edilemeyen yapay sineklerle ilk başta alabalık olmak üzere kefal, levrek, turna, somon ve hatta sudak (uzun levrek) gibi balıkların yakalanmasını sağlamaktır. Önceki zamanlarda sadece tatlı suda kullanılmış olan fly avcılığı, günümüzde gelişen teknoloji sayesinde açık denizlerde de kullanılmaktadır.
Jig Nedir? Jigging Tekniği ile Avlanma
Yapay sinek avlanma tekniğinde diğer balık yakalama tekniklerinde olduğu gibi şamandıra, kurşun vs. gibi malzemeler kullanılmamaktadır. Yapay sinekle balık yakalama tekniğine özel olta, misina ve sayamayacağımız kadar çok çeşitte yem modelleri, bir de kişinin kendi yeteneğine kalmış avlanma şekilleri ve teknikleri bulunmaktadır.
Flyfishing kamışları çok hafiftir. Balık avında başarılı olabilmek için vücudun bir parçasıymış gibi hareket ettirmek gerekir. Sentetik olan misinası komponentlerle kaplanmış olup, ağırlıkları ise çökme yaşamadan süzülecek tarzda tasarlanmıştır. Bu tasarım sayesinde ağırlıksız belli mesafelere kadar arka arkaya atış yapma imkanınız olmaktadır.
Fly Fishing (Yapay Sinek) Oltacılığı Kullanımı Ve Malzeme Seçimi
Flyfishing ile misinanızın av yapacağınız suda batmasını isterseniz sinking adı verilen misinalardan yana tercihinizi kullanmalısınız. Misinanızın batmaması ve su üstünde kalmasını isterseniz de su üstünde yüzen modellerden veyahut flooting misina gruplarını tercih etmelisiniz. Avlanılacak mesafeler için de malzeme seçimi büyük önem taşımaktadır. Örneğin yakın mesafeden avlanılacaksa (5 metre gibi) kısa kamış ve misinalar, 15-20 metre uzunluğundaki mesafeler için de uzun kamış ve misinalar seçilmelidir. Yapay sinekte kullanılacak kamış, balığın cinsi ve ağırlığına göre farklılıklar göstermektedir. En kullanışlı kamış ince olanlarıdır. Lakin somon balığı avında bu kamışlar tercih edilmemelidir. Daha çok bu kamışların tatlı su levreği, alabalık gibi balık türlerinde kullanılması ideal olandır. Bir de özel olarak tasarlanıp üretilmiş bambu kamış modelleri yapay sinek avında çok tutulan ve sevilen kamış türlerindendir.
Yapay Sinekler (Böcekler)
Seçilecek böcek ya da sinek avlanmayı düşündüğünüz alan ile mutlaka uyumlu olmalıdır. Flyfishing tekniğinde bu çok önemli bir konudur. Bu yöntemle balık avlamayı düşünenler için başta söylediğimiz gibi balığı, yakalamayı düşündüğümüz bölgeyi çok iyi bilmek ve ona göre malzeme seçimi yapmak gerekmektedir.
Gelişmiş teknolojiyle birlikte yapay sinek üreticileri balıkların yedikleri böcekleri (hangi balığın hangi sineğe geldiğini) yumurta döneminden ergenlik dönemine gelinceye kadar ki dönemlerini inceleyerek gerçeğiyle ayırt edilemeyen yapay böcekleri üretmişlerdir.
Flyfishing ile balık yakalama tekniğindeki 1 nolu iğne en büyük iğne olup, 16 nolu iğne ise en küçük iğnedir. Yapay ya da gerçek sineklerde iğnelere göre şekillenmektedir. Büyük iğnelere büyük yem, küçük iğnelere de küçük yem takılmaktadır. En küçük iğneler genellikle avlanılacak isteksiz balıklar için kullanılmaktadır. İsteksiz olan balık küçük sineği görüp birden yeme atlayabilmektedir.
Yapay sinekler 4 ana gruba ayrılmaktadırlar. Bunları sıralayacak olursak;
1) Dryfly (Canlı Sinek)
- En çok kullanılan yapay sineklerdendir.
- Suyu geçirmez özelliği sayesinde su üstünde kalır. Su üzerinde kalıcılığını artırmak için özel silikon spreyler kullanılmaktadır.
- Sıklıkla tatlı suda kullanılmaktadır.
- Su veya kara üzerinde yaşayan böcek ya da sineklerin birebir taklididir.
- Geçişli yapısı sayesinde suya yavaşça iniş yapar.
2) Wetfly (Ölü Yapay Sinek)
- Suya düşüp de boğulan böcek izlenimi vermektedir.
- Bu türün bazı çeşitlerinde misina uzunluğunca yemi dibe batıracak şekilde tasarım mekaniği uygulanmıştır.
3) Nympha (Larva)
Nemf yani su perisi olarak adlandırılan bu yapay yemler su omurgasızlarını taklit eder. Suyun hemen altında yüzdürülüp balıkların dikkatini çekerler.
- Genç ya da larva aşamasında olan daha olgunlaşmamış böceklerin şeklindedir.
- Alabalık avlarında kullanılır.
4) Streamer (El Yapımı Sinek)
- Küçük balıkları, kerevit ve sülükleri, hatta hellgrammite gibi suda yaşayan böceklerin tipindedir.
- Diğer türlere göre daha büyük yapılı yemlerdir.
5) Poppers Sahte Yemler
- Levrek, ılık su balıklarını avlamak için kullanılır.
- Yaralı balıkları, fare, kurbağa ve diğer küçük hayvanların prototipidir.
Yapay Sinek Türleri
Sinek şeklindeki bu yemler sayesinde yırtıcı balıkları yakalamak mümkündür. Bu yapay yemlerinde birkaç ana türü vardır; ıslak sinekler, kuru sinekler, periler, yükselenler, yayıncılar gibi.
Islak sinekler: Bu tür sinekler flyfishing tekniği ile avlanan avcılar tarafından gri veya somon balıklarını yakalamak için kullanılmaktadırlar.
Kuru sinekler: Bu yemler; gadflies, yusufçuk gibi bir şekle sahiptir. Bunların üretiminde suya batmayan malzemeler kullanılmıştır, bu yüzden bu tür yapay sinekler her zaman suyun üzerinde dururlar. Yemin hafifliğinden dolayı ince kancalar ile kullanımı uygundur. Bu tür yemlerle kolyoz gibi bazı balıklar yakalanmaktadır.
Periler: Peri yemleri somon ve gölge balığı yakalamak için idealdirler.
Yükselenler: Pupaların, yani larva ve ergin dönemleri arasında olan böceklerin şeklinde olan yemlerdir.
Yayıncılar: Bu yemler yırtıcı balıkları yakalamakta kullanılmaktadır.
Sinekleri Bağlamak İçin Gerekli Malzemeler
Kancalar: Flyfishing (yapay sinek) bağlamak için özel yapım kancalar vardır. Ama normal kancalardan da faydalanabilirsiniz. İnce telden olan kancalar kuru sinekler için, daha kalın telden yapılmış kancalar da diğer sinek türleri için üretilmiştir. Oltalarda tipik olarak horoz tüyleri kullanılmaktadır.
Fly Fishing Avlanma Stili
Hafif ve elastik olan bu kamışlarla kademeli bir şekilde, yapay sineği suyun üstüne hafifçe indirecek tarzda misinayı savurmalısınız. Bu işlemi balığı yakalayıncaya kadar belli aralıklarla yapmalısınız.
Flyİpi
İlk başlayanlar ve salt alabalık avı için en ideal ağırlıklı ip weightforward (sembolü WF) olanlarıdır, ölçüleri 4,5,6 WF olanlarını tercih etmelisiniz. 5 WF olanları en ideal iptir. WF iplerinin en büyük özelliklerinden biri baş tarafına göre ipin uç kısmının daha ağır olmasıdır. Yani makara yönünde ip baştan hafif sonlara doğru ağırlaşmaya başlar, böylece uzağa doğru daha dengeli bir atış yapabilme imkanı sunar.
Başlangıç seviyesindekiler için sadece yüzen ip kullanımı daha uygun bir seçim olacaktır. Bu ipler floating (f veya ft olarak) ifade edilir. 30 metre uzunluğa sahiptirler. Dacron malzemeden yapılan herhangi bir ipi önce alt ip olarak 5 -10 metre sarıp ondan sonra fly ipi makineye sarmanız daha faydalı olacaktır. Gölde büyük alabalık avlamak niyetindeyseniz yakaladığınız balık size muhakkak karşı koyacak ve ipi kaçmaya çalışarak açacaktır. Bu yüzdende fly ipinden önce sarılan yardımcı eleman olarak kullanılan backing (alt) ipinden makinenizin altına ihtiyacınız kadar sararak işinizi garantiye alabilirsiniz.
Balık Avcılığı At-Çek/Spinning Tekniği
Fly Kamışı
İp 4-5-6 weight olmalıdır. Çünkü iple kamış uyumlu olmalıdır. Amerikan ölçülerine göre uzunluk 8.5-9.5 civarında olmalıdır. 2.6 ila 2.9 metre uzunluğu arasında olabilir. Dereler, çalılıklar veya uzağa atış gerektirmeyen alanlarda (5-6 metrelik) avlaklar için de daha kısa kamışlar tercih edilmelidir.
Fly Makarası
Başlangıç seviyeleri için 4-5-6 weight ağırlık için 5 numara fly makaraları tercih edilmelidir. ambreyajlı/kalamalı makaralardan da tercih edebilirsiniz. Çok parlamayan ve siyah makineler en çok kullanılanlardandır.
Leader Misina
Flyda ana misinadan sonra gelen, sondan ikinci veya üçüncü elamanına leader ismi verilmektedir. Yani ana beden (ip) ile yapay sinek (flyfishing) arasındaki bölümdür. Bir leader iki bölümden oluşmaktadır. İlk ip ana bedenin kalınlığına yakın kalınlıkta başlayıp, bağlanacak olan son bedenin (tippet) inceliği kadar incelir. Belirli bir kalınlık ve uzunluktaki son beden (tippet) belirli bir kalınlıkta ve uzunlukta fly’a yani iğneye bağlanır. Yapay sinek (flyfishing) avlanacak balığın durumuna ve takımlarına göre 0.15-0.16-0.18 mm kalınlıklar da tercih edilebilmektedir.
Leader’in uzunluğu başlangıç seviyesinde tahmini 7-7.5ft/2m olmalıdır. Genel kullanım ve daha profesyonel atıcılar için bu uzunluk boyu uzatılabilir. Daha iyi atış yapılabilmesi ve balığın ürkmemesi için leaderlerin uzun olması çok önemli bir unsurdur. Ana bedenden yapay yemler daha uzak olacağından dolayı uzun leader kullanan avcıların balığı ürkütmeden yakalama şansı daha da artacaktır. Uygun leader kullanılmadığı takdirde ana bedenin suda vereceği görüntü ya da suda meydana getireceği ani bir hareket balığı ürkütüp kaçırabilir. Başlangıç seviyesinde ve Türkiye sularına uygun olarak 4x, 5x, 6x kalınlığında olan leaderler tercih edilebilir. Burada rakamlardaki x misinanın kalınlığını temsil etmektedir. Leaderlerin numaraları yükseldikçe kalınlıkları incelmektedir.
Günümüzde yaygın olarak düğüm gerektirmeyen tapared (incelen), tippet (uç) adı verilen leader’ler kullanılmaktadır. Yine bu kombinasyonlarda kullanılmak üzere tippet 3x, 4x, 5x tercih edilmelidir. Tippetler makara halinde satılır ve 3x olanı kalın, 6x olanları incedir.
Tippet olarak yine bu kombinasyonlarda kullanılmak üzere 3x, 4x, 5x ya da 6x tercih edilmelidir. Tippetler genellikle makara halinde satılır. Başlangıç seviyesine en uygun olanları 4x, 5x, 6x olanlarıdır. Kombinasyon yapıldığında maksimum 9ft/2.7 metre uzunluk yeterlidir. Kişinin isteğine göre daha kısada olabilir.
Fly/Sinek/Böcek
Türkiyedeki iç sular özellikle Ankara çevresindeki sularda iğne olarak dryfly kullanmayı düşünen kişiler için 12-18 numara alabalık iğnesi tercih edilmelidir. Hazır olan dry (kuru/uçan) flylar içinde bu kural geçerlidir. Nemf (nymph) olarak adlandırılmış su içindeki larva ve kurtçuklara benzer yapılmış fly kalıpları içinde aynı büyüklükte iğneler kullanılabilir.
FlyFloatant (Fly Yüzdürücü)
Koyu kıvamı olan kimyasal içerikli bir çeşit sıvıdır. Bu sıvı fly sinek üzerine tatbik edilerek suyla yem arasında izole görevi görmektedir. Suyun yüzeyinde yemin daha uzun süre kuru kalmasını ve böylelikle daha fazla yüzmesini sağlamaktadır.
Fly/Sinek Avında Kullanılacak Malzemeler
Fly takımının kombinasyonu flyfishingiçin büyük bir önem taşımaktadır. Takım birbiriyle uyumlu olmak zorundadır, aksi takdirde dağınık bir takım ile yeterli verim alınamayacaktır.
Flyfishing yaparken giyim kuşamda önemli rol oynamaktadır. Öncelikle kıyafetleriniz avlandığınız çevreye uygun olmalıdır. Göze batmayan mat renkleri tercih etmelisiniz. Üzerinizde taşıdığınız eşyalar güneş ışığını yansıtmayacak, parlamayacak, mat renklerde olmalıdır. Niyetiniz alabalık avlamak ise ona görünmeyecek şekilde dereye yaklaşmak zorundasınız. Tekne ya da bottan göl, dere tarzı bir avlakta balık avlamayı düşünüyorsanız yine aynı şekilde giyiminize ve taşıyacağınız eşyalara dikkat etmelisiniz. Buradaki amaç türe fark edilmeden ve onu ürkütmeden mümkün olabildiğince görüntü vermeden avlanabilmektir.