Bu yazımızda balık çeşitleri ve tüketim zamanları konusunda bilgi vereceğiz. Balık, büyük bir çoğunluğu suda yaşayan bir canlıdır. Solungaçları ile solunum yaparak yaşayan, soğuk kanlı, pullu ve yumurta ile üreyen omurgalı bir hayvandır. Bunun dışında, biz insanlar için de protein bakımından oldukça güçlü bir besindir. İçerisindeki birçok A, B1, B2, D vitaminleri ile birlikte fosfor, iyot, flor ve kalsiyum zenginliği nedeniyle, insanlar için tüketilmesi faydalı olan en önemli besin türüdür. Bununla birlikte, balık çeşitliliği 15 binden fazla türe sahiptir. Yapılan araştırmalara göre bahsedilen 15 bin türün %98’i suda yaşamaktadır. Geriye kalan %2’lik kısımda ise hem karada hem de denizde yaşayan balık türleridir. Peki balık çeşitleri nelerden, hangi balıklardan oluşur?
Balık Çeşitleri ve İsimleri
- Çipura (sparus aurata)
- Levrek (dicentrarchus labrax)
- Granyoz (argyrosomus regius)
- Mercan (sparus pagrus)
- Sinarit (dentex dentex)
- Trança (pargus ehrenbergi)
- Mavi Yüzgeçli Orkinos (thunnus thynnus)
- Alabalık
- Kolye
- Lüfer
- Tekir
- Kefal
- Hamsi
- Mezgit
- İzmarit
- Kalkan
- Palamut
- Sardalya
- Uskumru
- Karagöz
- Dil balığı
- Barbunya
- İstavrit
Bu listenin tamamı insanlar tarafından tüketilebilir balıklardan oluşmasına karşın, bir de çok tercih edilmeyen ve tüketilemeyen balıklar vardır. Bunlar ise;
- Köpek balığı
- Yunus
- Balina’dır.
Su dünyasının en iri canlılarından olan bu 3 balık türü, çeşitliliğin bir diğer örneklerindendir. Netice itibariyle, pek çok balık çeşitleri bulunmaktadır. En çok bilinen balık çeşitlerinin kısa bir listesi bu şekilde sıralanabilir. Listedeki tüm balıklar da dahil, her bir balığın kendine özgü bir özelliği ve lezzeti vardır. Örneğin; levreğin karın kısmı gümüşi renkte iken çipuranın da çok güçlü bir çenesi vardır. Ek olarak, her balığın yine kendine has pişirme, yakalanma yöntemi vardır. Avlanırken kullanılan malzemeler dahi balığa göre, çeşidine göre değişkenlik göstermektedir.
Balık Çeşitleri ve Tüketim Zamanları
Her bir balığın “en lezzetli zamanı, yenilebilir zamanı ve lezzetsiz zamanı” için uzun bir liste hazırlamak gereklidir fakat biz, en bilinenlerinin yer aldığı bir sıralama yaparsak eğer, balık çeşitleri ve tüketim zamanları konusunda şöyle bir tarih çizelgesinden söz edebiliriz:
- Sardalya; Ocak ayından Mayıs ayına kadar lezzetsiz olduğu zamanlarındadır. En lezzetli olduğu zamanlar ise Haziran’dan Eylül’e kadar olan aralıktadır. Ekimden Aralık ayına kadar ise tekrar lezzetsiz olduğu zamanlardır.
- Alabalık; Tüm sene boyunca lezzetlidir.
- Kalkan; Ocak, Nisan aralığı boyunca lezzetlidir. Mayıs ise yenilebilir zamanıdır. Hazirandan Ekim ayına kadar lezzetsiz ardından yılın son 2 ayında yenilebilirdir.
- Sazan; Ocak ayından Ağustos ayına kadar yenilebilir zamanındadır. Ekim ve Kasım ayında lezzetlidir ve Aralık’ta ise tekrar yenilebilir zamanını yaşar.
Hangi Balık Hangi Mevsimde Avlanır?
Ocak: Tekir, kırlangıç bu ayda en fazla avlanan deniz ürünleridir. Çinekop, minekop ve kofana boldur.
Şubat: Bu ay kalkanın ayıdır diyebiliriz. Tekir bu ayda da boldur. Ocak ayında lezzetini koruyan uskumru, Lüfer ve palamut yağ kaybetmeye başlar. Bu ayın tadını çıkartarak yenilecekleri ise; midye, dere pisisi, kefal ve gümüş balığıdır.
Mart: Bu ay kefal, kalkan ve levrekten şaşılmaz.
Nisan: Balık çeşitleri konusunda bolluğun yaşandığı aylardan birisi Nisan ayıdır. Levrek ve kalkanın hükmünün sürdüğü Nisan ayında, Mercan, Levrek ve kılıçla birlikte kırlangıç da çıkmaya başlar. Daha önce de belirttiğimiz gibi en bol balık çeşitliliğinin olduğu ay bu aydır.
Mayıs: İskorpit boldur. Karides, kırlangıç, kılıç gibi birçok balık…
Haziran: Verimsizliğin ayı ise Hazirandır.
Temmuz: Sardalyanın mevsimi Temmuz ayıdır.
Ağustos: Palamut mevsiminin başlangıcıdır. Bunun yanında Sardalya, Kılıç, Mercan, Istakoz ve Pavuryanın da keyifle yendiği zamandır.
Eylül: Palamut, Kalyoz, İzmaritin yanında kırlangıç da bolca çıkar.
Ekim: Ekim ayı çeşit bolluğunun başlayacağı balık göçü ayıdır.
Kasım: Pisi balığının en lezzetli olduğu aydır. Torik ise boldur.
Aralık: Aralık ayında Tekir boldur. Hamsi içinse en tatlı zamandır. Uskumru, Lüfer, Palamut ise yine bu ayın mahsulleridir.
Hangi Balık Hangi Yem ile Avlanır?
Çeşitlilik söz konusuyken her balığın farklı yem ve oltalarla avlandığı bilinir. Peki hangi balık hangi yem ile avlanır? Balık çeşitleri türlü türlüdür. Her balık farklıdır. Çeşitlilik içerisinde bazı türler etçil iken bazı türler otçuldur. Balıkların beslenme alışkanlıkları, avlanmada çok büyük bir öneme sahiptir. Tutmak istediğiniz balığı tanımak, koca bir balık çeşitliliği içerisinde sizleri hedefe yakınlaştırır. İşte işinizi kolaylaştıracak birkaç örnek;
- Çipura: yengeç, karides
- Kalkan balığı: yengeç, hamsi, istavrit
- Palamut: çapara ve rapala, kesilmiş istavrit
- Tekir: karides, solucan
- Barbunya: solucan ve boru kurdu
- Sazan: yapay mısır, hamsi ve haşlanmış mısır
- Turna: küçük balık ve kurbağa
- Karagöz: yengeç, karides, sülünes
Son Olarak, Balık Çeşitliliği Ülkemizde En Fazla Nerededir?
- Balık çeşidi en fazla olan denizimiz, Akdeniz’dir.
- Balık çeşidi en fazla olan bölgemiz, Karadeniz’dir.
Balık çeşitliliğinin, çeşitlilik içerisindeki her bir balığın ismini, bu balık çeşitlerinin tüketim zamanlarını, ne zaman avlanılması ve hangi yemlerle avlanılması gerektiği hakkında derlenmiş bilgilerin barındığı “balık çeşitleri” isimli yazımızın içeriğinde yeterince yeterli ve açıklayıcı ifadelerle anlatılmıştır. Faydalı olması dileğiyle.
Lütfen Paylaşın!