Parakete Nedir?

Parakete, paragata, barikat olarak da isimlendirilmektedir. Üzerinde 200’e yakın köstek kullanılabilen çok iğneli bir avlanma aracıdır. Parakete (halk dilinde paragat) suyun içinde serili ya da dibe vurulu şekilde, suyun içinde asılmış vaziyette duran; belirli bir uzunlukta beden üzerine bağlanmış çok sayıda kösteklerden ve bu kösteklerin üzerine bağlı iğnelerden oluşan bir olta sistemidir. Bugün parakete nedir ve parakete ile hangi balıklar yakalanır sorularına cevap arayacağız.

Paragat olta yapımı, yemleme ve atma aşamaları son derece dikkat istemektedir. Paraketeler iğne büyüklüğüne, atıldığı derinliklere göre farklılıklar gösterebilir. Balıkçılar paraketeleri “takım” olarak adlandırırlar. Örneğin; sinarit takımı, çupra takımı gibi.

Parakete Yapımı

İstenilen köstek miktarına uygun düşecek bir uzunluk, 2 mm bir çapında sağlam bir kınnap ya da misinayı beden olarak ayarlamalıdır. 70 cm uzunluktaki 50 numara misinadan köstek yapılır. Kösteklerin uçları düğümlenir. Bir uca 2 numara çapraz iğne iliştirilir. Boşta kalan yere ise çaparide yapıldığı gibi bedene atılan düğümün halkası içe doğru sıkıştırılır. Akabinde köstek düğümün bir sağından ve bir solundan olmak üzere atlatılır, halkaların içinden geçirilerek bağlanır. Bu sayede köstek tam anlamıyla sabitlenmiş olur. Köstekler arası mesafenin uzun olması gerekir, köstekler birbirine değmemeli ve yakalanan balığın diğer köstek ile dolaşmayacak şekilde ayarlanması lazımdır. Bu aralık 90 cm tutulabilir. Baştan ve sondan olmak üzere 2’şer kilogram ağırlık takılır. Balığın bol olacağı ön görülüyorsa ortaya da taş yerleştirilir.

Baştan ve sondan taşın ucundan avlanılacak derinlik hesaba katılarak 40-80 arası kulaçlık birer ip yerleştirilir. İplerin uçlarına şamandıra takılır. Takımın iğneleri, hasır bir sepetin kenarına takılarak, beden içeride toplanır. Av bölgesinde yemleme yapılmalıdır. Genellikle izmarit ve istavrit gibi balıklar bütün veya fileto şeklinde hazırlanarak iğnelere takılır. Sıra sıra denize salınır. Öğle güneşinin çıktığı saatlerde paraketenin 2 saat içinde toplanması iyi olur.

İki şamandıra kullanıldığından bir taraf toplanırken takılma olursa diğer şamandıradan çekilerek takım kurtarılabilir. Paraketeleri gece boyunca bırakmak sakıncalıdır. Daha çok dip balıkları için kullanılan bu sistem geceleri bırakılırsa diğer balıklar tarafından tutulan balıklar yenebilir.

Normalde her balık için değişik olta takımları kullanılmaktadır. Paragat oltası için ise bu geçerli değildir. Tek bir düzenek ile çeşit çeşit balıkları bir seferde yakalayabilirsiniz. Paragat uzun süreli suda kalacağı için, ona göre misina, iğne ve yem kullanılmalıdır. Paragat tekniği tecrübe gerektirmektedir. Eğer deneyiminiz yoksa, ağların birbirine dolaşması, oltanın takılması vs. gibi sorunlarla uğraşmak durumunda kalabilirsiniz.

Parakete tekne ve botla yapılan bir avlanma biçimidir. Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte üretilen yeni aletler sayesinde paragat tekniği kıyıdan da uygulanabilmektedir. Paragat tekniği ile avlanmayı planlıyorsanız, av için en iyi saatlerin sabah saatleri olduğunu bilmelisiniz. Paragat tekniğinde en önemli konu avlak yeri seçimi ve malzemelerin titizlikle hazırlanmasıdır.

Paragat (Parakete) Nasıl Kullanılır?

Bir sele, tambur, kutu içinde beden misinası ile köstekler, birçok iğne ve fırdöndü çeşitleri ile parakete takımı oluşturulmaktadır. Paragat tekniği ile balık avı diğer metotlarla yapılan balık avlarına benzememektedir. Paraketelerin bir ucuna şamandıra, diğer uçlarına da sabit durması için ayak taşları bağlanmaktadır. Bu sayede hem paragatların yeri belli olmakta hem de kurulan düzeneğin akıntıyla beraber bozulması önlenmiş olmaktadır. Bundan sonra teknenizi sağa sola doğru yavaş yavaş kırarak hareket ettirmeye başlarsınız.

Tekne yavaş bir şekilde hareket ederken hazırlanan köstekleri birer birer suya yavaşça bırakırsınız. Köstekleri toplama zamanı geldiğinde ayak taşı ve şamandıra kontrollü bir şekilde toplanarak paragat sepetinin içine karışmaya mahal verilmeyecek bir düzen içerisinde yerleştirilmelidir. Parakete takımı ile balık avlayacaklara ilk tavsiyemiz kösteklerin sayısının 40’ı geçmemesidir. Kösteklerin fazla kullanılması halinde yemlerin hazırlanması, toplanması vb. gibi aşamalar epey zahmetli olacaktır.

Paraketenin Bölgesel Kullanımı

Hedeflediğiniz ava ve zemine göre tercih edeceğiniz birkaç parakete çeşidi vardır. Mesela kumluk bölgeler için kullanılacak paragatlara dip paragatı; 1-2 kulaç yukarda olan paragatlara orta su paragatı; zeminin üstünde duran paragatlara da dip üstü paragatı denilmektedir.

Dip Paragatı; hazırlanan kösteklerin yüzdürülmesine gerek olmadığından dolayı sadece ayaktaşı ile kullanılmaktadır. Buradaki amaç misinayı kum zemine yaymak ve bu sayede kum diplerinde ve diplere yakın gezinen mırmır, çupra ve levrek gibi balıkları yakalamaktır.

Orta Su Paragatı; bu paragatta dip takımlarında kullanılan kösteklere şamandıra konulmaktadır. Böylece yemlerin otluk alanların arasında kaybolmaması sağlanır.

Dip Üstü Paragatı; taşlık ve kayalık olan yerler için kullanılmaktadır. Böyle alanlarda paragat ile avlanma yapmak neredeyse imkansız olacaktır. Çünkü böyle yerlerde mutlaka iğneler kayalara takılacaktır. Dip üstü paragatında ise diğerlerinden farklı olarak her iki ucada ayak taşı bağlanıp, aralarına da yüzdürücü yerleştirilerek takılma sorununun önüne geçilmektedir. Paragat iğneleri gereğinden fazla yükselirse ayaktaşı halatlarını kullanarak istenilen seviyeye getirme imkanınız bulunmaktadır.

Parakete İçin Malzeme ve Yem Seçimi

Parakete uygulamasında tercih edilecek malzemeler avlanılacak balığa göre farklılıklar gösterir. Lakin burada değişmeyen tek şey misinanın normal oltalara göre daha kalın olması gerektiğidir. Çünkü paragatlar suda uzun süre kalacaktır ve bu yüzden dayanaklı olmalıdır. Parakete iğnesi ve yem seçimleri de yine avlanmak istenen balıklara göre yapılmalıdır. Levrek, çupra gibi balıklar için farklı iğne ve yemler; kefal türü balıklar için de farklı iğne ve yemler kullanılmalıdır.

Levrek İçin Parakete Takımı

Levrek için parakete takımı yapmak istiyorsanız kullanmanız gereken misina kalınlığı 0,70 – 0,80 mm olmalıdır. Köstek sayıları isteğe göre değişse de 50-60 mm yeterli olacaktır. Kösteklerin arasındaki mesafe 2 metre civarında olmalıdır. 2-3 nolu uzun saplı çelik düz iğne tercih edilmelidir (çapraz iğnelerden de kullanılabilir). Derinliği en az 7 metre veya üstü, dibi ise kumluk veya az çakıllı olan alanlarda kullanılabilir. Yem olarak salamura balıkları tercih edilebilir.

Çok iri bir levrek avlamayı hedeflediyseniz, küçük canlı balıklar ya da tekeyi yem olarak kullanabilirsiniz. Çupra, karagöz, sarıgöz türü balıkları avlamak için de paragat takımlarından kullanılabilir; ama bu balıkları avlamak için iğneleri kısa saplı seçmeniz ve yem olarak da boru kurdu, madya, mamun vs. kullanmanız gerekmektedir.

Kefal için Parakete Takımı

Yakalamak istediğiniz balık kefal ise derinlik önemli değildir. Beden 0,50-0,60 misina tercih etmelisiniz. Yem olarak tavuk, ekmek, hamur vs. kullanabilirsiniz. Köstek sayısı 10 ila 30 arası olabilir. Kefal avında iğne olarak 4-5 numaralı beyaz çelik iğneler kullanılabilir.

Kefal için parakete takımı atmadan önce alanı yemlemeniz gerekmektedir. Delik bir poşet içine kefalin ilgisini çekecek yemleri doldurup içine ağırlık koyarak suyun içine bırakın. Suyun üst kısımlarına da ekmek kırıntılarını atın. Bilindiği üzere kefaller yüzeye yakın yüzerler, herhangi bir tehlike sezmedikçe de diplere inmezler.

Kefal paragatında mantar kullanılmaktadır. Bu mantarların su üstüne çıkmaması için köstekleri 30-40 gram gezer kurşunlarla ağırlaştırmalısınız. Parakete balık avıyapacaksanız ekmek, tavuk gibi yemleri kullanabilirsiniz, böylece kefal gibi balıkları avlayabileceğiniz gibi bu yemleri seven karagöz, izmarit ve hatta levrek gibi balıkları da kolaylıkla avlayabileceksiniz.

Kalkan Balığı için Parakete Takımı

2 km uzunluğundaki sicimin üzerinde bulunan pek çok sayıda kösteklide yer alan kancaların yemle donatılmasıyla kalkan balıkları yakalanmaktadır. Denizde rahat bulunması adına ışıklı şamandıralar kullanılabilir. Paraketelere 300 metrede bir ağırlık bağlanmalıdır. Böylece parakete dibe iner. Kullanılan ağırlığın 300 gram olması önerilir. Daha fazla ağırlık kullanılması halinde çekme esnasında zorluklar yaşanabilir. Yem olarak istavrit, zargana veya sübye kullanılmalıdır. Balık yakalandığı vakit kepçe ile alınmalıdır. Aksi durumlarda takımlar kopabilir veya balık kaçabilir. Parakete takımı ile kalkan balığı yakalanabileceği gibi vatoz, kırlangıç, mersin, ve köpek balığı da yakalanabilir. Paraketeler çavalye adı verilen sepetlere konulabildiği gibi zamanımızda takılma yaşanmaması için plastik leğenlere de konulabilmektedir. Kalkan balığı için parakete takımı konusunda belirttiğimiz metotlar kullanılabilir.