Kırmızı Aslan Balığı
Kırmızı aslan balığı ( Pterois volitans ) , Scorpaeniformes takımından Scorpaenidae familyasından zehirli bir mercan resif balığıdır . Esas olarak Hint-Pasifik bölgesine özgüdür , ancak Karayip Denizi’nin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri’nin Doğu Kıyısı ve Doğu Akdeniz’de istilacı bir tür haline geldi ve ayrıca Brezilya’da Fernando de Noronha’da bulundu.
Fiziksel Özellikleri
Kırmızı aslan balığı, kırmızı, kestane rengi veya kahverengi şeritlerle değişen beyaz şeritlerle kaplıdır. Bu türün yetişkinleri 47 cm’ye kadar büyüyebilir , bu da onu okyanustaki en büyük aslan balığı türlerinden biri yapar , yavrular ise tipik olarak 2,5 cm den daha kısadır. Ortalama bir kırmızı aslan balığı yaklaşık 10 yıl yaşar.
Scorpaenidae familyasındaki birçok türde olduğu gibi, sırt yüzgecinde büyük, zehirli dikenlerin yanı sıra pelvik yüzgeçlerde ve anal yüzgeçlerde diğer zehirli dikenler vardır. Yeleye benzer bir görünüm yaratan diğer uzun, zehirli olmayan yüzgeçlerle birlikte ona “aslan balığı” ortak adını verir.
Avlanması
Sırt dikenleri, potansiyel avcıların çoğunu caydırır. Aslan balığı aylık olarak ürer ve istilacı bölgelerinin genişlemesi için larva aşamasında hızla dağılabilir.
Aslan balıklarının kesin yırtıcıları bilinmemektedir ve birçok kuruluş, zaten yüksek olan nüfus yoğunluklarında daha fazla artışı önlemek için aslan balıklarının yok edilmesini ve tüketilmesini teşvik etmektedir .
Kırmızı aslan balığı bir pusu avcısıdır. Çok yavaş hareket eder ve çoğu zaman hiç kıpırdamadan oturur, küçük balıkların çok yaklaşmasını bekler ve bu noktada agresif bir şekilde avına doğru saldırır.
Aynı zamanda çenelerini öne doğru uzatarak büyük miktarda emiş oluşturur ve avını bütün olarak kolayca yutar. Bu tür yemek konusunda seçici değildir ve ağzının büyüklüğü ile sınırlı olmak üzere yutabileceği hemen hemen her balığı yer.
Büyüdükçe saldırabileceği ve yiyebileceği avın boyutu da büyür. Bazı bireylerin saldırmadan önce avlarını büyük yüzgeçleriyle yavaşça köşeye sıkıştırdıkları gözlemlenmiştir. Doğal coğrafi yayılımında, kırmızı aslan balığı büyük kemikli balıklar ve kıyı köpekbalıkları tarafından yenir.
Batı Atlantik’te, çok az (eğer varsa) doğal avcısı vardır.
Aslan Balığı Üremesi
Her iki havzada da erkek kırmızı aslan balığı, resifin savundukları kısmına giren bir şekilde bölgeci dişilerdir. Başarılı flörtün ardından, bir erkek-dişi çifti, yayın yumurtlaması olarak bilinen bir davranışla çoğalır.
Bu yöntemde dişi yumurtalarını bırakır ve erkek aynı anda resifin üzerindeki su sütununa spermini bırakır. Bu davranış, yumurtaların döllenme olasılığını artırır ve döllenmiş yumurtaların resif yüzeyinde yumurta avcıları tarafından yenme olasılığını azaltır.
Tüketimi
Kırmızı aslan balığı bazı yerlerde yenir, ancak insan tüketimi için yoğun bir şekilde hedeflenmez. Geçmişte, halka açık ve özel akvaryumlarda sergilenmek üzere çok sayıda canlı yakalanmışlardı.
Doğal olarak nadirdirler ve muhtemelen bazı bölgelerde tükenmişlerdir, ancak canlı yakalanmalarının daha ciddi bir sonucu, normal aralıklarının dışında büyük popülasyonların kazara oluşmasıdır.
1990’larda, bir veya birkaç kişi Florida, ABD’de evcil hayvan sahipleri tarafından serbest bırakıldı ve son yirmi yıl boyunca, kırmızı aslan balığı batı Atlantik Okyanusu boyunca çok yaygın, yıkıcı bir istila haline geldi.
Doğal menzilinin dışında, zehrini tolere edebilen çok az doğal avcı vardır. Ayrıca çok çeşitli avlar yer ve Batı Atlantik’teki daha soğuk enlemlerde yaşar.
Doğal aralığından on kat daha yüksek yoğunluklara ulaşır. Bazı Karayip resiflerinde, artık en yaygın orta boy yırtıcıdır. Bu istila, Karayip Denizi’ndeki mercan resifi besin ağlarını ve ılıman bölgelerdeki diğer besin ağlarını tehdit ediyor.
Kırmızı aslan balığı için bazı yok etme çalışmaları devam etse de, bu türün Atlantik Okyanusu’nu işgaliyle ilgili olarak muhtemelen geri dönülmez bir noktayı aştık. Bilim adamları, o bölgeden asla tamamen ortadan kaldırılamayacağından ve aslında yeni istilalar sonucunda coğrafi alanını artırmaya devam edebileceğinden şüpheleniyorlar.
Üllkemizde doğal yayılış alanları
Batı Indo-Pasifik bir türdür, Türkiye sularına gireli 1-2 yıl olmuştur. Türkiye sularına Süveyş Kanalı vasıtası ile giriş yapmıştır.
Ekolojik ve ekonomik zararları
Yüzgeç pektoral (Göğüs) dikenleri zehirli bir türdür, doğal düşmanı pek yoktur ve küçük balıkları ustalıkla avlarlar bu sebeple ekosisteme fazlasıyla zararları vardır. Dolayısıyla ekonomik değeri olan balıkları da avlamasından ötürü ekonomiyi de etkiler.
Türkiye ve diğer Akdeniz ülkelerinde İstilacı tür olarak tanımlanır ve avcılığı teşvik edilir. Bazı ülkelerde balığın ekonomiye kazandırılması(örneğin aslan balıklı yenebilir yemeklerin hazırlanması) için çalışmalar yapılmaktadır.
Küresel ısınmayla deniz suyu sıcaklığının artmasına bağlı olarak Akdeniz ve Ege’nin Aslan balığının yaşamasına uygun yerler haline gelmesiyle balığın ilerleyen zamanlarda Kuzey Ege’ye, hatta Marmara’ya, oradan da Karadeniz’e geçme riski vardır.
Kırmızı Aslan Balığı Zehir etkileri
Aşırı ağrı, kusma, baş dönmesi, etkilenen bölgede kızarık, nefes darlığı, terleme gibi patolojilere neden olduğu saptanmıştır. Alerjisi olanlarda ölüme bile yol açabilir.
Kırmızı Aslan Balığı Türleri
Bu cinste şu an 11 tanımlanmış tür vardır:
Pterois andover G. R. Allen & Erdmann, 2008
Antenli aslan balığı Bloch, 1787 (Pterois antennata)
Pterois brevipectoralis Mandritsa, 2002
Pterois lunulata Temminck & Schlegel, 1843
Pterois miles J. W. Bennett, 1828 (Şeytan aslan balığı)
Pterois mombasae J. L. B. Smith, 1957 (Mombasa aslan balığı)
Pterois paucispinula Matsunuma & Motomura, 2014 [2]
Pterois radiata G. Cuvier, 1829 (Radiata aslan balığı)
Pterois russelii E. T. Bennett, 1831
Pterois sphex D. S. Jordan & Evermann, 1903
Pterois volitans Linnaeus, 1758 (Volitan aslan balığı)