Sarıkanat balığı ayrı cins bir balık türü değildir. Bu balık, lüferin belirli boyutlardaki haline denir. Lüfer balığı “Pomatomidae” familyasına aittir ve “Pomatomus” cinsidir. Bilimsel adı ise “Pomatomous saltatrix” şeklindedir.
Lüfer balığı çok geniş bir coğrafyada yaşar. Dünyanın balık yaşayan hemen hemen her suyunda bulunabilir. Ticari değeri çok yüksektir ama sarıkanattan daha ufak olan halinin avlanması ve satılması yasaktır.
Sarıkanat nedir ve nerede yaşar?
Sarıkanat dahil lüfer astropikal bölgedeki tüm denizlerde bulunur. Sadece Pasifik Okyanusu’nun doğusunda yoktur. Atlantik Okyanusu’nun doğusunda Portekiz’den Güney Afrika’ya kadar her yerde yaşar.
Türkiye’ye yakınlığı ise Akdeniz ve Karadeniz ile sınırlıdır. 0-200 metre aralığındaki derinliklerde bulunur. Sırt kısmında 8-9 diken yer alır ve çene dişleri belirgindir. Dişleri çok keskindir ama sıkıştırılmış gibi durur.
Sırt rengi yeşile yakın renkte olur ama yan kısımları ile göbek kısmı gümüşümsü gri rengindedir. Klasik lüfer 28-35 santim uzunluğundadır. Sarıkanat balığının uzunluğu ise 18-27 santim aralığında değişkendir.
Klasik lüferle karşılaştırıldığında sarıkanat çok daha hafif bir balıktır. Lüferin ağırlığı 125-350 gramdır ve bu eşiği nadiren geçer. Lüferden daha küçük olan sarıkanat ise 75-120 gramlık bir ağırlığa sahiptir.
Sarıkanat balığının özellikleri nelerdir?
Sarıkanat astropikal balıktır. Lüfer olarak adlandırılan tüm balıklar düşünüldüğünde ortanca halidir. 0-300 metre aralığında yaşamayı tercih eder. Doğal yaşam hayatında maksimum 9 yıl hayatta kalabilir.
Lüfer dişi ve erkek fark etmeksizin yaklaşık 30 santim olduğunda cinsel olgunluğa ulaşır. Sarıkanat ise maksimum 27 santimdir. Bu sebeple sarıkanat balığı henüz olgunlaşmamış lüfer olarak nitelendirebilir.
Okyanus sularında ve denizin kıyı kısımlarında yaşamayı sever. Küçükken sığ kıyılarda yer alır ve sürüler halinde yaşar. Kendinden daha küçük olan balıklara saldıran oldukça agresif ve saldırgan davranışları vardır.
Sarıkanat cinsel olgunluğa ulaşamayan lüfer olduğundan yeniden üreyemez. Ancak lüfer 30 santime ulaştığında üreme evresine girer. Büyüklüğüne göre 400.000 ile 2.000.000 arasında yumurta bırakabilir.
Sarıkanat balığı nelerle beslenir?
Sarıkanat balığı yetişkin olarak kabul edilmez. Lüfer olarak bakıldığında ise kefal dahil olmak üzere diğer balık sürülerine saldırır. Aşırı agresif olduğundan genelde besleneceği miktardan çok daha fazlasını öldürür.
Sarıkanat suda bağımsız şekilde hareket eden her türlü organizmayı yiyebilir. Dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın bu davranışı değişkenlik göstermez. Sürüsünden kopmuş olan balıklar buna dahildir.
Sarıkanat balığı için tek besin kaynağı küçük balıklar değildir. Derinlerde yaşamayı seviyorsa su bitkilerinin etrafında yer alan oldukça tuhaf ama ekolojik açıdan epey bir öneme sahip olan hayvan topluluklarıyla beslenebilir.
Sarıkanat balığını neler tehdit eder?
Sarıkanat düşmanı bol bir balıktır. Daha büyük hali olan lüferin diğer balık sürülerine saldırması gibi kendisine saldıran çeşitli balıklar vardır. Sapan balığının, siyah uçlu köpekbalığının ve kaplan köpekbalığının hedefidir.
Belirli bölgelerde pamuk balığı, büyük beyaz köpekbalığı, çizgili levrek, kılıç balığı ve kum köpekbalığı tarafından avlanır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer durum ise çok büyük olan lüferlerin sarıkanat yiyebilmesidir.
Sarıkanat balığının nüfus yoğunluğunu değerlendirmek için lüfere bakmak gerekir. Lüferin nüfus yoğunluğu her geçen gün düşer. Bu sebeple IUCN Red List tarafından nesli tehlike altında olan balıklardan biri olarak görülür.
Sarıkanat balığı yenir mi?
Sarıkanat balığı yerel, ulusal ve global olarak tüketilen popüler bir balıktır. Lüferin bulunduğu her yerde bulunur ve besin değerleri birbirine yakındır. Sadece porsiyon başına değerlerin farklılık gösterdiğini bilmek gerekir.
Sarıkanat kalsiyum açısından çok zengin bir balıktır. Kalsiyum kemiklerin büyümesini ve kasların gelişimini sağlayan en önemli elementlerden biridir. Ayrıca iyot eksikliğine sahipseniz sarıkanat tüketebilirsiniz.
A ve E vitamini açısından oldukça zengin bir balıktır. Balıkların büyük bir kısmında olduğu gibi vücudun ihtiyaç duyduğu yağ asitlerini size sunabilir. Kalorisi çok yüksek bir balık olmadığından diyetlerde yer alabilir.
Sarıkanat balığı nasıl avlanır?
Sarıkanat balığını lüfer balığı gibi düşünmeniz gerekir. Sadece onun kadar gelişmiş değildir. Belirli bölgelerde lüferin avlanması yasaktır. Bu sebeple ilk olarak bölgenizde avlanmanın yasak olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
Türkiye’de bölgesel av yasakları yoktur. Lüferin boyutuna uygun olarak düzenlemeler vardır. Sarıkanat avlanma sınırında yer alır. Minimum 18 santim olduğundan av yasağı düzenlemelerinin dışında kalır.
Sarıkanat avlamak için canlı veya kesilmiş şekilde uskumru ve yılan balığı kullanabilirsiniz. Sahte yem kullanmak istiyorsanız işe yarayan pek çok yem bulabilirsiniz. Ayrıca olta tercihiniz kesinlikle doğru olmalıdır.
Oltayla sarıkanat nasıl tutulur?
Oltayla sarıkanat yakalamak istiyorsanız seğirtme tekniği (jigging) veya spin yöntemiyle ava çıkabilirsiniz. Seçeceğiniz olta kullanacağınız yöntemi desteklemelidir. Çoğu zaman 215-230 santimlik bir olta yeterlidir.
Canlı yem yerine sahte yem kullanmaya yönelebilirsiniz ama doğru yemleri bulmalısınız. 14-30 gram aralığındaki sahte yemler iyi sonuç verirler. Ancak çoğu zaman uskumru ve yılan balığı parçaları daha iyidir.
Sarıkanat tekneden veya kıyadan yakalanabilen bir balıktır. Dişleri keskin olduğundan sağlam bir misinaya ihtiyacınız olacaktır. 80LB destekleyen bir misina tercih etmek sarıkanat avı için başarı şansınızı yükseltir.
Sarıkanat yakalama teknikleri
Sarıkanat yakalamak istiyorsanız fazla aydınlık olmayan bir yer seçmelisiniz. Sığ kıyılar en çok bulundukları yerlerdir. Kayalıklar, iskeleler ve yeşilliği bol bölgeler onu bulabileceğiniz diğer popüler alanlardır.
- Bir yerde küçük balık sürüleri görüyorsanız sarıkanat yakınlarda olabilir. Saldırıya geçmek için beklerken onu şaşırtabilirsiniz.
- Balıkları avlamayı seven kuşları takip edebilirsiniz. Bu kuşlar belirli yerde balık olduğunu fark ettiklerinde orada daireler çizerler.
- Kullanacağınız olta ekipmanlarının çok ağır olmaması gerekir. Sarıkanat hafif olan ekipmanlarla daha kolay yakalanır.
- Sarıkanat avında misina en önemli faktörler arasında yer alır. Bu balığın dişleri çok keskindir ve kalitesiz misinaları anında koparabilir.
Oltanızı her fırlattığınızda ucuna bir sarıkanat denk gelmeyecektir. Balık yakalamak için epey bir sabırlı olmanız gerekir. Doğru ekipmanlarınız yoksa onu yakaladığınızı zannettiğiniz an elinizden kaçırabilirsiniz.
Sarıkanat balığı nasıl pişirilir?
Sarıkanat balığının olgunlaşmamış lüfer olduğunu bilmeniz gerekir. Doğal olarak lüferde kullanılan temizleme ve pişirme yöntemleri işe yarayacaktır. Sarıkanat balığını fırında, tavada ve ızgarada pişirebilirsiniz.
Sarıkanat nasıl temizlenir?
Sarıkanat pişirilmeden önce temizlenmesi gereken en önemli balıklardan biridir. Sarıkanat pullu bir balık değildir ve onu temizlemek pek zahmetli sayılmaz. Temizliğe başlamak için karın kısmından bir kesik açmalısınız.
Açtığınız kesikten balığın iç organlarını temizlemeniz gerekir. Ayrıca çok sert kılçıklara sahiptir. Her insanın balığı kılçıklarıyla tüketmesi mümkün değildir. Bu sebeple pişirilmeden önce mutlaka kılçıkları çıkarılmalıdır.
Tüm temizleme işlemi yapıldıktan sonra balığın pişirilmesine geçilebilir. Kullanacağınız yönteme göre balığı marine etmeyi tercih edebilirsiniz. Ancak marine işlemi tüm pişirilme yöntemlerinde gerekli değildir.
Sarıkanat balığı tavada nasıl kızartılır?
- Sarıkanat balığının içini ve kılçıklarını güzelce temizleyin. Ardından tekrar suyun altında tutarak temizliği tamamlayın.
- Tuz, pul biber (isteğe bağlı), karabiber (isteğe bağlı), mısır unu ve sıvı yağ gibi pişirme malzemelerini hazır hale getirin.
- Balıkların boyuna uygun bir kızartma tavası seçin ve içine sıvı yağı dökerek kızdırmaya başlayın.
- Tava hafif ateşte kızmaya devam ederken bir kaba mısır unu ve tuzu dökerek karıştırmaya başlayın.
- Ardından balıkları mısır unu karışımına tek tek bulayıp kızmış olan tavanın içerisine yerleştirin.
- Balıkları önlü arkalı olacak şekilde pişirmeye başlayın. Rengi kahverengi olana kadar orta ateşte 3-5 dakika pişirin.
Sarıkanat balığı ızgarada nasıl pişirilir?
- Sarıkanat balığının içini ve kılçıklarını güzelce temizleyin. Bir süre soğuk suyun altında tutun.
- Balıkları kağıt havluyla güzelce kuruladıktan sonra bir süre kenarda bekletin.
- Izgara pişirme işlemi için limon suyu, zeytinyağı, karabiber ve tuz malzemelerini hazırlayın.
- Limon suyu, zeytinyağı, karabiber ve tuz malzemelerini bir kaba koyarak karıştırın.
- Karışım hazır hale geldikten sonra onu balığın üzerine sürün ve 30 dakika boyunca dolapta marine edin.
- Izgaranızı yüksek ateşte yakın ve önceden ısıtılmasını sağlayın. Izgara ısındıktan sonra güzelce yağlayın.
- Balıkları ızgaraya yerleştirin ve her bir yönünü 4 dakika (toplam 8 dakika) boyunca pişirin.
Sarıkanat balığı fırında nasıl pişirilir?
- Balığın iç organlarını güzelce temizledikten sonra kılçıklarını ayıklayın ve soğuk suyun altında tutun.
- Fırınınızı önceden ısınmış hale getirebilmek için 180 dereceye ayarlayın ve ısıtmaya başlayın.
- Fırın tepsisine yağlı kağıt serin, altlarına defne yaprağı koyun ve balıkları aralarda boşluk kalacak şekilde tepsiye dizin.
- Bir limon ve isteğe bağlı olarak soğanları dilimleyin. Daha sonra dilimleri balık boşluklarının aralarına yerleştirin.
- Fırın ısındıktan sonra fırın tepsisini fırına koyun ve 180 derecede yaklaşık 40 dakika pişirin.
Sarıkanat astropikal bir balık olan lüferin küçüğüdür. Çabucak bayatlayan balıklardan biridir. Satın alındıktan sonra hızlıca tüketilmelidir. Lezzetli bir balıktır ama doğru lezzet için damak tadınıza uygun bir pişirme yöntemi tercih etmelisiniz.
İlginizi Çekebilir: Kolyoz Balığı Nedir? Nasıl Avlanır?
Lütfen Paylaşın!